Y prosiectau

Am y mis cynta ni ‘di bod yn ymweld a dau brosiect y dydd ar draws y ddinas, yn cwrdda arweinwyr y prosiecte a gweld bach o beth ma’ nhw’n neud na. Ma pawb ‘di bod yn gofyn pa fath o brosiecte a phobl wi ‘di gweld felly wi ‘di sgwennu rhwbeth glou am fy argraffiade cynta o bob un o nhw.

Missionair Diaconaal Project ‘Thuiskomen’
Eglwys gymunedol yn nwyrain Amserdam a ma nhw’n neud rhaglenni dyddiol i blant yr ardal. Ma dros 100 o wahanol genhedloedd yn rhan o’r gymuned. Ma’r rhan fwya o’r plant sy’n dod i’r rhaglenni yn fwslemiaid. Ma nhw di ca’l eu symud o amgylch trwy eu bywyde, ma llawer ddim yn nabod eu tadau a do’s gan y mamau ddim lot o amser i rhoi i’w plant.

Felly, ma nhw’n dod i’r eglwys ar ol ysgol a’n cal bwyd achos mewn rhai achosion dy’n nhw heb gal ‘packed luch’ y dydd ‘ny, yna’n cal cyfle i chware a lliwio, ca’l stori o’r Beibl, canu caneuon Cristnogol, chware geme a wedyn gwneud crefft.
Ma hefyd rhaglen i blant yn eu harddege, jyst lle iddyn nhw fod fel bo’ nhw ddim mas heb ar y strydodd. Ma nhw’n cal sgyrsie yna am Gristnogeth hefyd, ma’n rhyw fath o arweiniad tuag at youth alpha.

Wereldhuis
Ma’r prosiect yma ar llawr gwaelod y ty wi’n byw ynddi. Prosiect ar gyfer ceiswyr lloches sydd heb unrhyw bapure ac felly’n byw yma’n anghyfreithlon. Ma nhw’n ca’l eu galw’n ‘illeagels’ gan y llywodreth a ma’u hawlie nhw o ran iechyd a llety a.y.y.b yn ofnadwy. Felly ma’r prosiect yma’n eu helpu nhw i rhoi eu papurau a’u bywyde mewn trefn, yn cysylltu nhw gyda cyfreithiwr, doctor a’n cynnig cwrs iaith am ddim iddyn nhw er mwyn eu integreiddio mewn i’r gymdeithas. Ma’n brosiect gyffrous achos dim ond newydd ddechre ers rhyw fis yw e a dos dim byd o’i fath yn y ddinas er gymint o fewnfudwyr sydd yma.

REGENBOOG GROEP

Hwn yw’r enw ar y grwp o ganolfannau i’r di-gartref/pobl sy’n gaeth i gyffurie sy’n cael eu cyllido gan yr Eglwys Brotestannaidd (fel llawer o’r prosiecte).

Princehoff
Ma’r ganolfan yma yng nghanol y Red light district ar gyfer pobl sy’ wedi bod yn gaeth i gyffurie ers blynyddoedd. Hon yw’r unig ganolfan yn Amsterdam ble ma’ ‘user room’ lle ma modd chwistrellu cyffurie yn ddiogel yno yn ogystal a smygu cyffurie. Ma rhaid iddyn nhw gofrestru a bod yn rhan o ‘support group’ er mwyn gallu ymweld a’r prosiect.

Hwn yw un o’r prosiecte nath effeithio arnai fwya, odd effeth y cyffurie ar y bobl o’dd ‘na yn afiach. O’dd ddim unrhyw fath o ymwybyddieth da nifer ohonyn nhw o beth o’dd yn mynd mlan o’u cwmpas. Dy’n nhw methu siarad rhan fwya o’r amser, ma nhw’n diodde o iselder, clywed lleisie yn eu penne, yn paranoid am bopeth, yn meddwl bod pawb ar eu hol nhw.
Moto y ganolfan yw: ‘we see the person and not the druguser’

Do’s dim byd sydd i weld ohonyn nhw ar y tu fas yn perthyn iddyn nhw. Dy’n nhw ddim yn berchen dim byd i’w hunen rhagor, dy’n nhw ddim hyd yn od yn gallu cadw’r un set o ddillad am fwy na wthnos achos ma rhaid iddyn nhw gyfnewid nhw am rhai glan. Ac mewn nifer o achosion dyw eu cyrff ddim yn perthyn iddyn nhw chwaith achos ma rhaid i’r dynion weithio fel puteinied gyda’r nos er mwyn cal arian i brynu’r cyffurie.

Bwriad y ganolfan yw cynnig ‘safe haven’ iddyn nhw fel petae, lle iddyn nhw ddefnyddio cyffurie’n lan. Ma modd newid nodwydde brwnt am rhai glan, fel bo' ddim perygl iddyn nhw ddal afiechyd ac hefyd ma nhw’n dod a’r rhai brwnt nol wedyn fel nad i nhw’n gadel nhw mewn parc chware neu rhwbeth.

De Kloof
Canolfan i bobl di-gartref. Math o gaffi ar agor 9-5. Cyfle i cal cymdeithas gyda’u cyd strydwyr achos yn ol y gyfreth dyw grwp o bobl ddim yn gallu eistedd gyda’i gilydd ar y stryd yn y ddinas. Yma ma nhw’n gallu cal pryd a choffi, cawod a dillad glan, chware chess neu gwylio ffilm.

Black Water
Tebyg iawn i’r uchod, mwy o bwyslais ar gelf. Ma ‘user room’ yma hefyd.

Drugspastoraat
Prynhawn o gyngor cymdeithasol a cyfle i siarad yn breifat a gweinidog neu a gweithiwr cymdeithasol. Yn ogystal, bob prynhawn Sul ma’ nhw’n cynnal gwasaneth i'r bobl di-gartref yn yr ardal red light. Ma rhywun yn rhoi sgwrs ar destun o’r Beibl, canu i gyfeiliant unrhyw rai o’r di-gartref sy’ di dod a offeryn, a wedyn ma darn ‘interactive’ iawn ar y diwedd ble ma pawb yn trafod y neges. O’n i methu dilyn llawer achos o’dd y cyfan yn Iseldireg ond o’dd gan pawb yno llawer i’w ddweud!

Stratspastoraat
Cor yw hwn bob wthnos sy’n ca’l ei gynnal mewn adeilad yn ein gardd cefn! Ma lot o gwahanol offerynne ‘da nhw a ma ‘da pawb eu solo a’n gwbod pob gair. Ma nhw ‘di canu o flan y frenhines odd yn fraint enfawr iddyn nhw.

Hebron
Eglwys cymunedol yng Ngorllewin Amsterdam yn cal ei redeg gan gwr a gwraig sy’n galw eu hunen yn ‘evangelists’ yn hytrach na gweinidogion. 'Ma’r set-up yna yn anffurfiol iawn. Ma ‘da nhw lot o raglenni i blant ac i bobl yn eu harddegau, astudiaethau Beiblaidd i fenywod ac i ddynion, nosweithie gyda phryd twym i’r cymuned gyfan oherwydd ma’n ardal tlawd a ma nhw ‘di dechre gwasaneth anffurfiol iawn ar y Sul ers cwpwl o flynyddoedd.

Seamen’s Mission
Canolfan i ddynion sy’n byw ar y mor. Ma 98% o’r cynnyrch sydd yn ein tai ni ‘di bod ar long cargo ar y mor rhywbryd. Ma’r rhan fwyaf o’r dynion yn dod o Asia ac yn mynd i weithio ar y mor er mwyn ca’l addysg i’w plant, i brynu ty i’w teulu, neu falle i dalu am driniaeth i aelod o’u teulu. O ganlyniad ma nhw i ffwrdd rhan fwya o’r amser a falle ond gytre am 1 mis o’r flwyddyn. Ma rhai o’r dynion ar y mor am fisoedd heb angori a heb gweld neb. Felly bydden i’n mynd a siarad ‘da nhw, rhoi sim cards Íseldireg iddyn nhw fel bo nhw’n gallu ffonio adre neu dod a ffurf digidol o bapur newydd yn eu hiaith nhw i’r cwch oherwydd do’s dim digon o arian ganddyn nhw i ymweld a’r ddinas.

Elandstraat
Canolfan i bobl ifanc gysgu i ffwrdd o’r stryd. Lle i helpu nhw ddechre bywyd ac i gael nhw i wneud pethe dros eu hunen.

AHA
Canolfan efengylol yng nghanol y red light district. Ma Llawer o bobl di-gartref yn mynd na ond ma fe ar agor i unrhyw un sy’n unig ac eisie siarad. Ma’r pwyslais yn gyntaf ar rannu’r efengyl. Ma nhw’n trwsio beics, gwaith coed, coginio a rhai dyddiau ma cyfle i fenywod di-gartref ddod a cael eu gwallte ‘di neud, a cal colur a.y.y.b. Ma gwasaneth gyda’r hwyr bob wthnos a phryd o fwyd twym.

Kleine Johannes
Canolfan ar gyfer pobl anabl rhnwg 3 ag 80 oed i fyw. Ma’ tua 100 yn byw ‘na mewn rhyw fath o ‘complex’ o fflatie a neuadde, ma nhw'n byw mewn grwpie o 4-7 o bobl o’r un oed a salwch a nhw. Odd y fenyw yn disgrifio split eitha clir yn y bobl sy’n byw yna, bod 50% o’r bobl ‘na achos bo’ nhw’n ‘illborn’, wedi’u geni gyda salwch difrifol, a ‘di dod i oedran ble bydde person cyffredin yn symud oddi cartref ond do's dim unman gyda nhw i fynd felly’n symud i fyw mynd yma. Ma teuluodd y rhai yma yn dod i’w gweld a’n neud lot drostyn nhw. Do's gan y 50% neb. Ma nhw wedi’u geni yn gaeth i gyffurie yn fabi achos bod y rhieni ‘di bod yn cymryd cyffurie tra’n disgwyl. Yn aml iawn ma' gan y rhieni yr un probleme a nhw oherwydd bod eu rhieni hwythe ‘di neud yr un peth, felly ma’n gylch dieflig. Dy’n nhw ddim yn cal unrhyw ymweliadau nac unrhyw gysylltiad ‘da neb heblaw am gweithwyr y lle.

Ma pobl yn byw ‘na gyda pob math o salwch, y rhai mwya cyffredin yw autism a down syndrome. Oedran meddyliol y bobl ar gyfaltaredd yw 3/4 oed a ma’n amhosib iddyn nhw ddatblygu yn hynny. Ma’r plant yn mynd i ysgol arbennig yn y dydd sydd a phwyslais ar fod yn greadigol yn hytrach na ysgol academaidd. Ma rhai o’r oedolion yn gallu cal rhyw fath o swydd sydd ddim yn gofyn lot.

Welon ni un bachgen tua 20 oed odd yn edrych yn hollol normal am fachgen o’i oedran. Ond ei oed feddyliol odd 3 oed, a’r broblem odd ei fod yn gryf iawn a’n ymosodol felly odd e’n gorfod cael 2 ddyn i ofalu amdano fe 24 awr y dydd. Hefyd welon ni un dyn odd yn autistic a’n fyddar, gath e ei roi yn y lle ma pan odd e’n 40oed a do’dd e heb dysgu sign language yn ifanc felly odd dim unrhyw ffordd da fe o gyfathrebu da’r pobl sy’n gwitho na o gwbl.

Odd un adeilad ble o’n i ddim yn cal mynd mewn. Odd rhieni y bobl odd yn byw na wedi talu amdano. Odd 6 dyn canol oed mewn cadeirie olwyn yn byw na gyda oedran meddyliol o babi 2/3 mis oed.

Ma lot sy’n byw ‘na methu dangos na teimlo emosiyne a theimlade o gwbl, dy’n nhw methu dangos cariad achos dy’n ddim yn gwbod beth yw e, dy’n nhw byth di derbyn e o’r blan. Ond odd y fenyw yn dweud wrtho ni ddim i dimlo’n sori drostyn nhw, ma nhw’n hapus gyda beth sy ‘da nhw, dy’n ddim yn gwbod unrhyw ffordd arall o fyw.

Blikveld
Cwpwl o dudalennau yn y cylchgrawn protestannaidd ‘horizon’ gyfer pobl ifanc.

Kuria
Hospis sydd a lle i 11 o bobl sydd a ond tri mis i fyw. Pan es i na o’n i’n disgwl rhyw fath o ward ar ysbyty ond odd e mwy fel cartre. Ma lot yna chos bo gennyn nhw hanes hir o cheamo a gwahanol driniaethe, ma’n haws i’r teulu iddyn nhw ddod i lle fel hyn chos ma’r gweithwyr yn neud y stwff llafurus dros y bobl a’r teulu wedyn yn gallu jyst hala amser yn eu cwmni yn eu misodd ola.

Ma’r rhan fwya sy’n dod yna yn diodde o Gancr. Odd dwy fenyw na yn eu hugeinie odd yn diodde o Aids. Dy’n nhw ddim yn derbyn tiniaethe er mwyn eu gwella oherwydd ma nhw’n gwbod nad o’s modd iddynt wella felly ma nhw ond derbyn pethe i lleddfu’r boen yno.

Writers Club
Clwb gyfer y di-gartref. Cal ei redeg gan nofelydd. Cal tasg ar dechre bob sesiwn e.e. pan o’n ni yno, dychmygu fod cynhyrchydd ffilmie di dod ato chi eisie gwneud ffilm am eich bywyd a o ni fod sgrifennuu preview o’r ffilm. Ma bob tasg yn ceisio cal y bobl i agor lan am eu bywyde mewn rhyw ffordd.

Kerkhuis
Canolfan sy’n gwitho da’r eglwysi Affricannaidd yn Ne Amsterdam. Ma nhw ar agor bob dydd gyda gwahanol gweithgaredde a gweithdai i integreiddio pobl mewn i’r cymdeithas oherwydd ma rhai sy’ ddim yn gwbod sut i cal doctor na unrhyw fath o help mewn dinas. Ma youth explosion bob wthnos sy’n rhoi gwersi danso, canu, a sgwrs am Dduw. Ma gospel disco bob mis sy’n wych.

‘t Arendsnest
Ty Cristnogol i fenywod ifanc sydd a phrobleme seiciatrig sydd heb unman i fynd. Ma’r rhan fwya di rhedeg bant o gytre neu ‘di rhedeg i bant o berthynas dreisgar. Ma gan lot o nhw blant ‘na a ma’n nhw’n cal help ac hyfforddiant ar sut i o falu amdanyn nhw. Ma nhw’n cal astudieth Feiblaidd bob wthnos a getho ni dystioleth un o’r menwod ifanc na, siwd odd hi di rhoi ei bywyd i Grist tra’n byw yno. Ma nhw’n cal byw yma am flwyddyn, a’n cal stafell eu hunen a chawod. Ma’r lle yn helpu nhw i ffindo swydd, ty, ac i gal rheoleth dros eu bywyde.
Moto – ‘work with the people, not for the people.’

Zusters
Canolfan crisis gyfer menywod rhwng 20-40 sydd heb unman i fynd achos mewn nifer o achosion yn dianc wrth buteindra/partner treisgar. Lleianod nath ddechre fe, o nhw eisiau rhoi lle i mame ifanc sengl a lle i puteinied odd ishe newid eu ffordd o fyw. Ond ath y lleianod yn rhy hen (ma nhw tua 80oed nawr) a dodd ddim rhai ifanc newydd yn ymuno, felly getho nhw bobl proffesiynol mewn i helpu nhw i rhedeg y lle.

Ma’r menwod ond yn gallu aros ma am 8 wythnos achos lle i fenwod mewn crisis yn unig yw e, wedyn ma nhw’n cal eu symud i brosiect mwy sefydlog. Ma gweithgaredde a ‘chores’ iddyn nhw wneud yn ystod y dydd wedyn ma nhw’n gorfod mynd i’r gwely am 10:30pm, ond bron bob nos ma’r heddlu yn dod a menwy nol i’r canolfan yn orie man y bore.